ห่วงโซ่คุณค่าของพืชที่สำคัญ

ห่วงโซ่คุณค่าของพืชที่สำคัญ


การศึกษาข้อมูลพื้นฐานของพืชเศรษฐกิจนำร่องสำคัญของไทย


ห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain) : อ้อย


>
อ้อยเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของไทย ซึ่งประเทศไทยเป็นประเทศผู้ปลูกอ้อยมากเป็นอันดับ 4-5 ของโลก และเป็นผู้ส่งออกน้ำตาลทรายเป็นอันดับ 2 ของโลกรองจากประเทศบราซิล จากข้อมูลของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร รายงานว่า โดยเฉลี่ยในแต่ละปีไทยสามารถสร้างรายได้จากการจำหน่ายนำตาลทรายทั้งในประเทศและส่งออกได้ปีละกว่า 180,000 ล้านบาท นอกจากนี้อ้อยยังเป็น แหล่งสร้างงานสร้างรายได้แก่ชาวไร่อ้อยกว่า 200,000 ครัวเรือน หรือคิดเป็นประชากรกว่า 1 ล้านคน และ แรงงานอื่นอีกกว่า 1 ล้านคน ด้วยเหตุนอ้อย จึงเป็นพืชที่มีความสำคัญอย่างมากต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ขณะเดียวกัน อ้อยซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญที่ใช้ในอุตสาหกรรมอ้อย น้ำตาลทราย และอุตสาหกรรม ต่อเนื่องอีกจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การผลิตเอทานอล (Ethanol) อ้อยจึงเป็นพืชเศรษฐกิจที่มีความต้องการสูงกว่าปริมาณผลผลิตของเกษตรกรในปัจจุบัน
อย่างที่ทราบดีว่า อ้อย เป็นพืชเศรษฐกิจที่มีความเกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑืปลายทางที่มีความต้องการของตลาดอย่างมาก ซึ่งผลิตภัณฑ์ต่อเนื่องของอ้อยเป็นผลิตภัณฑืที่เกิดจากการใช้เทคโนโลยีการแปรรูปเชิงเคมี (Chemical technology) และเทคโนโลชีทางชีวภาพ (Biotechnology) ทำให้ผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นสามารถทดแทนผลิตภัณฑ์จากวัตถุดิบสิ้นเปลืองต่าง ๆ และยังสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์และวัตถุดิบต้นทางได้อีกทางหนึ่ง
การนำอ้อยและผลพลอยได้จากการผลิตน้ำตาลไปต่อยอดในการผลิตผลิตภัณฑ์ชีวภาพ เป็นแนวคิดที่ภาครัฐและภาคเอกชนร่วมกันผลักดันเพื่อให้เกิดการพัฒนาอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลที่ยั่งยืง ซึ่งมาตรการส่งเสริมการลงทุนอุตสาหกรรมชีวภาพที่ภาครัฐดำเนินการในระยะที่ผ่านมา ได้รับความสนใจจากผู้ประกอบการโรงงานน้ำตาลรายใหญ่พอสมควร ทั้งในเขตพื้นที่ EEC และพื้นที่อื่น ๆ ได้แก่ นครสวรรค์ และขอนแก่น ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการลงทุนโรงงานผลิตเอทานอล และโรงไฟฟ้าชีวมวล นอกจากนี้ ยังมีผู้ประกอบการในกลุ่มอื่น ๆ อย่างปิโตรเคมี ที่สนใจเข้ามาลงทุนในอุตสาหกรรมชีวภาพมากขึ้นเช่นกัน ส่งผลให้การผลิตผลิตภัณฑ์ชีวภาพจากอ้อยและผลพลอยได้จากการผลิตน้ำตาลมีความหลายหลายมากขึ้น โดยได้มีการขยายและต่อยอดไปสู่ผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่ก่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มในระดับสูง อย่างพลาสติกชีวภาพ และสารตั้งต้นสำหรับผลิตสินค้าอุปโภคบริโภค