ห่วงโซ่คุณค่าของพืชที่สำคัญ

ห่วงโซ่คุณค่าของพืชที่สำคัญ


การศึกษาข้อมูลพื้นฐานของพืชเศรษฐกิจนำร่องสำคัญของไทย


ห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain) : โกโก้


>
โกโก้ (Cocoa) เป็นไม้ผลเขตร้อน เป็นพืชในวงศ์ Sterculiaceae มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Theobroma cacao L. มีแหล่งกำเนิดอยู่บริเวณเขตร้อนชื้นของทวีปอเมริกา โดยเฉพาะแถบลุ่มน้ำอเมซอน และบางส่วนในทวีปอเมริกากลาง ต้นโกโก้สามารถนำมาปลูกได้ทั่วไปในเขตร้อน ซึ่งในประเทศไทยมีผู้นำเข้ามาปลูกตามสวนทั่วไปทางภาคใต้ โกโก้มี 3 สายพันธุ์ ได้แก่ Forastero, Criollo และ Trinitario โดยจัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีความสูงของต้นประมาณ 3-8 เมตร และอาจสูงได้ถึง 13 เมตร เจริญเติบโตได้ดีใต้ร่มเงาไม้ พื้นที่ที่มีอากาศร้อน ความชื้นสูง และมีฝนตกชุก
ส่วนประกอบของโกโก้สามารถนำไปต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ที่สร้างมูลค่าเพิ่มได้อย่างหลากหลายตั้งแต่ต้นโกโก้ ผลโกโก้ ใบโกโก้เป็นองค์ประกอบหนึ่งของพืชที่นิยมนำมาใช้ประโยชน์ทางด้านสุขภาพ จะเห็นได้จากผลิตภัณฑ์ที่วางขายอยู่ในท้องตลาด ได้แก่ ชาใบหม่อน ใบชาเขียว เป็นต้น นอกจากนี้มีการนำใบมาใช้ประโยชน์ทางยาอย่างหลากหลาย โดยทั่วไปมีประโยชน์ต่อสุขภาพ มีสรรพคุณ ได้แก่ ลดไขมันในเลือด ลดความดันโลหิต ต้านการอักเสบ ลดน้ำตาลในเลือด ต้านอนุมูลอิสระ และที่ส่วนประกอบที่มีประโยชน์สูงสุด ทั้งยังเป็นที่นิยมนำไปเพิ่มมูลค่านั่นคือ เมล็ดโกโก้ ซึ่งสามารถนำไปต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ที่สร้างมูลค่าเพิ่มได้สูงมาก เช่น การนำเมล็ดไปอบแห้งแปรรูปให้เป็นผงโกโก้ใช้สำหรับอุตสาหกรรมอาหาร ทั้งยังนำไปเป็นวัตถุดิบในการผลิตช็อกโกแลตได้อีกด้วย
• อุตสาหกรรมอาหาร (Food Industry) อาทิ ผลิตช็อคโกแลตหวานและช็อคโกแลตนม, ลูกอมและลูกกวาด, เครื่องดื่มรสช็อคโกแลต และเบเกอรี่ • อุตสาหกรรมเครื่องสำอาง (Cosmetic Industry) นิยมใช้ cocoa butter ในการทำลิปสติกเพื่อบำรุงผิวปาก • อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (Food Supplementary Industry) เพื่อช่วยเสริมรสชาติและกลิ่นให้กับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารนั้น ๆ ซึ่งโกโก้เป็นแหล่งสำคัญของ polyphenol ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ • อุตสาหกรรมพลาสติกชีวภาพ (Bio-plastic Industry) เป็นวัสดุทางเลือกในการทดแทนการใช้พลาสติกโดยทั่วไปที่ผลิตจากปิโตรเลียมโดยตรง เนื่องจากเปลือกเมล็ดโกโก้มีคุณสมบัติที่สามารถนำมาผลิตเป็นวัสดุชีวภาพได้ โดยอาจจะนำไปผสมกับเม็ดพลาสติกพอลิโพรพีลีนในอัตราส่วนที่เหมาะสมเพื่อนำไปผลิตเป็นผลิตภัณฑ์พลาสติกต่าง ๆ • อุตสาหกรรมทางการแพทย์ (Medical industry) โกโก้ที่ใช้ในอุตสาหกรรมนี้จะเป็นรูปแบบของน้ำเชื่อมโกโก้ ซึ่งเป็นสารผสมเพื่อทำให้รสชาติขิงทั้งยาเม็ด ยาน้ำ และใช้เคลือบยาเม็ด เป็นการกลบความขม